Więźba dachowa i jej rodzaje
Więźba dachowa to konstrukcyjny szkielet dachu. Tradycyjnie wykonuje się ją z drewna drzew iglastych: sosny i świerku, rzadziej modrzewia (ze względu na bardzo wysoką cenę).
Drewno użyte do wykonania więźby musi być odpowiednio przygotowane: bezwzględnie oczyszczone z resztek łyka i kory, wysuszone do wilgotności 15-20 %, następnie zaimpregnowane środkami grzybobójczymi i owadobójczymi oraz środkami ogniochronnymi.
Najskuteczniejszą, ale i najdroższą, metodą impregnacji drewna jest metoda ciśnieniowo-próżniowa wykonywana na skalę przemysłową w autoklawach. Sposób ten zapewnia dogłębną impregnację drewna, przy najkrótszym jej czasie. Dzięki tej metodzie, drewno może być długo składowane na placu budowy, a niezabezpieczona jeszcze pokryciem więźba dachowa nie straci na swej jakości.
Drewno można także impregnować metodami: powierzchniową i zanurzeniową.
Pierwsza polega na dwu-trzykrotnym powlekaniu impregnatem elementów więźby. Można to zrobić przy pomocy wałka, pędzla lub natrysku. Metoda ta nie daje długotrwałej ochrony przed zawilgoceniem.
Impregnacja drewna – zanurzeniowa polega na kąpieli elementów więźby w roztworze impregnatu w czasie nie krótszym niż 2,5h. Metoda ta pozwala na głębsze wniknięcie impregnatu.
Przygotowane już drewno można użyć do konstrukcji więźby. Rodzaj konstrukcji zależy od kilku czynników:
- od rozpiętości dachu,
- od nachylenia jego połaci,
- od obciążeń, jakim jest poddawana więźba,
- od ciężaru pokrycia.
Rodzaje więźby:
- Więźba krokwiowa – rozpiętość dachu do 7,0m i nachylenie połaci powyżej 40 stopni
Jest to najprostsza konstrukcja. Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi, mocowana do ciągłej belki, zwanej murłatą. Nie stosuje się tu podpór pośrednich. Obciążenia przenoszone są na ściany boczne budynku.
- Więźba krokwiowo-jętkowa – rozpiętość dachu większa niż 7,0m
Ten rodzaj więźby jest często stosowany w domach jednorodzinnych. Na około 2/3 wysokości dachu każdą parę krokwi spinają poziome belki-jętki. Dzięki nim rozpiętość dachu może wynosić nawet 11m (przy tym samym przekroju krokwi jak w przypadku więźby krokwiowej). Obciążenia przenoszone są na ściany boczne budynku.
- Więźba płatwiowo-kleszczowa – rozpiętość dachu powyżej 11,0m
Dolne końce krokwi opierają się na murłatach, mniej więcej w połowie na płatwiach górnych (belkach poziomych, podpartych słupami. Słupy stoją na płatwiach stropowych. Końce słupów, z opartymi na nich krokwiami, są spięte kleszczami – podwójnymi poziomymi belkami. Kleszcze montuje się co trzecią lub czwartą parę krokwi w celu usztywnienia całej konstrukcji dachu. Do podparcia krokwi wykorzystuje się tu konstrukcję, nazywaną ścianą stolcową. Obciążenia są tu przenoszone są na strop budynku.
Obecnie, konstrukcje drewniane, do których należy więźba dachowa, nie są już wykonywane przy pomocy klasycznych złączy ciesielskich, a przy użyciu śrub, karbowanych gwoździ i metalowych łączników. Metody te są prostsze, bardziej precyzyjne i zmniejszają zużycie materiału.
