Odporność ogniowa domów z bali

Drewno jest jednym z najstarszych materiałów wykorzystywanych do budowy domów. Do dziś budynki takie cieszą się ogromną popularnością. Są miejsca, w których krajobrazie przeważają konstrukcje drewniane. Tak jest chociażby w krajach skandynawskich oraz niektórych stanach USA. W Polsce prym wiodą nadal domy murowane, jednak drewniane zyskują z roku na rok coraz większą rzeszę entuzjastów.

Drewniane domy posiadają wiele atutów. Fakt, że konstrukcje takie można przenieść w dowolne miejsce jest tylko jednym z nich. Drewniane lokum zbudujemy szybciej niż murowane. Podobnie szybsza, prostsza i tańsza jest jego przebudowa lub rozbudowa. Ponadto – wzniesiony według odpowiednich standardów – jest równie trwały i bezpieczny, co budynek z cegły.

Zachwycając się domami drewnianymi pamiętamy jednak o tym, że drewno jest materiałem palnym. Przy czym warto tu wspomnieć, że drzewo pozyskane z topoli i drzew iglastych jest najczęściej łatwo zapalne. Natomiast to z drzew liściastych uznaje się za trudno zapalne.

Okazuje się jednak, że – wbrew obiegowym opiniom – domy z bali mają wysoką ognioodporność. Uzyskiwana jest ona dzięki odpowiedniej obróbce drewna. Wykorzystanie właściwie przygotowanego materiału zapewnia wysoką odporność całej konstrukcji w przypadku pożaru.

Drewno poddawane jest procesom profesjonalnego suszenia w temperaturze około 107 stopni C oraz swobodnego schnięcia na świeżym powietrzu pod zadaszeniem przez okres minimum pół roku. Kolejnym procesem jest dosuszanie bali ułożonych warstwowo na przekładkach dylatacyjnych na placu budowy. Uzyskuje się w ten sposób materiał o wilgotności ok. 18-20%.

Ponadto drewno pozbawiane jest resztek kory i zaokrągleń oraz poddawane heblowaniu (czterostronne struganie). Wzmacnia to nie tylko odporność ogniową, ale też biologiczną materiału. Często stosuje się hartowanie bali poprzez przypalanie ogniem. Zabieg taki zamyka kanaliki powietrzne drewna i uniemożliwia zaprószenie ognia.

Pod pojęciem odporności ogniowej rozumie się zdolność budynku do pełnienia w określonym czasie funkcji określonych w normowym badaniu odporności ogniowej. Wymagania, które obiekt ma spełniać określa norma PN-EN ISO 13943 (np. nośność ogniowa – R, szczelność ogniowa – E, izolacyjność ogniowa – I).

W przepisach budowlanych wyróżniono pięć klas odporności ogniowej budynków. W budownictwie mieszkaniowym największa wymagana odporność to 30 minut. W tym czasie wszystkie osoby przebywające w budynku powinny zdążyć bezpiecznie go opuścić.

Bale drewniane palą się z prędkością ok. 1 mm/minutę. Grubość zastosowanego materiału jest więc nie bez znaczenia. Bale o przekroju prostokątnym i grubości 92 mm oraz o przekroju okrągłym i grubości 150 mm osiągają ognioodporność REI 30. Przekrój prostokątny o grubości 148 mm i okrągły o grubości 236 mm zapewnia odporność REI 60. Bale prostokątne o grubości 199 mm charakteryzuje współczynnik REI 90.

Konstrukcja bali drewnianych sprawia, że płomienie „ślizgają się” po krawędziach, co opóźnia zapłon. Ich odporność zwiększa się dodatkowo dzięki powierzchniowemu zastosowaniu impregnatów i emulsji oraz lakierów trudno palnych bądź niepalnych.

Ognioodporność budynków drewnianych jest bardzo zbliżona do ceglanych, zakładając oczywiście, że wykorzystany materiał jest prawidłowo obrobiony i zakonserwowany. Liczne testy wykazały ponadto, że nośność konstrukcji drewnianej w przypadku wystąpienia pożaru przewyższa nośność konstrukcji stalowej i żelbetowej.