NIK ocenia Polskie Domy Drewniane
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) skontrolowała spółkę Polskie Domy Drewniane (PDD) – operatora rządowego programu Mieszkanie Plus. Zgodnie z założeniami spółka miała wybudować 11 tysięcy mieszkań w budynkach wielorodzinnych i 950 domów jednorodzinnych do 2022 roku. Celu jednak nie udało się zrealizować.
Spółka Polskie Domy Drewniane SA przez 5 lat funkcjonowania nie doprowadziła do zwiększenia dostępności mieszkań. Do czerwca 2022 roku wybudowała i oddała do użytku jedynie 2 lokale usługowe i 31 lokali mieszkalnych, z których w ramach najmu tradycyjnego lub najmu z dojściem do własności skomercjalizowano 6.
Polskie Domy Drewniane SA powstała w 2019 roku i miała wspierać przedsiębiorczość w zakresie energooszczędnego budownictwa drewnianego. Poprzez budowę energooszczędnych drewnianych budynków, zarządzanie nimi i wynajem z możliwością sprzedaży, spółka miała poprawić dostępność mieszkań przeznaczonych dla osób o umiarkowanych dochodach, które nie mogą pozwolić sobie na zakup mieszkania na warunkach rynkowych. Dodatkowo spółka była jednym z operatorów w rządowym programie wspierającym mieszkalnictwo – Mieszkanie Plus. Oprócz swojej podstawowej funkcji miała jeszcze prowadzić dodatkową działalność, polegającą m.in. na nabywaniu gruntów oraz nabywaniu i przetwarzaniu drewna, a także przeprowadzać remonty lub przebudowę budynków mieszkalnych. W momencie rejestracji głównym udziałowcem spółki był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, posiadający 99 proc. akcji imiennych uprzywilejowanych, a pozostały 1 proc. akcji należał do Banku Ochrony Środowiska SA.
Jako pierwsze problemy z funkcjonowaniem spółki zauważyły media, które wskazywały, że przesłanki ekonomiczne projektu są dość niejasne, a charakter działalności ze społecznego zmienił się w komercyjny. Wyniki kontroli NIK potwierdziły, że spółka PDD SA nie osiągnęła zakładanych przychodów, a nawet w kontrolowanym okresie, poniosła straty. Nie zostały zrealizowane plany dotyczące utworzenia tzw. banku ziemi. Nie zrealizowano celu w postaci zwiększenia liczby mieszkań i z planowanych 11 tysięcy lokali, wybudowano i oddano do użytku jedynie 31. Kontrolerzy negatywnie ocenili również działania NFOŚiGW, zarzucając mu, że nie sprawował odpowiedniego nadzoru nad spółką.
Wydaje się, że pod względem organizacyjnym spółka została dobrze przygotowana do realizowania swoich zadań. Powstał statut, regulaminy oraz procedury realizacji inwestycji mieszkaniowych i nabywania nieruchomości. Regulaminy okazały się jednak niekompletne i nie były aktualizowane, a kontrola wykazała, że nie były też przestrzegane. Ujawniono liczne przypadki niegospodarności. Cel działalności spółki, który określono w statucie, nie był zgodny z zapisami ustawy Prawo ochrony środowiska. Kontrola wykazała również, że przez ponad 6 miesięcy w roku 2022 spółka działała bez zatwierdzonego planu rzeczowo-finansowego, a także bez wieloletniego planu strategicznego na lata 2020-2023, który powinien zostać zatwierdzony przez Walne Zgromadzenie.
W raporcie końcowym Najwyższa Izba Kontroli wskazała na konieczność przeprowadzenia analizy koncepcji działania spółki Polskie Domy Drewniane SA i zweryfikowania zasadności dalszego finansowania jej działalności ze środków publicznych.